Αναπαριστώντας την προσφυγική κρίση: Η έκθεση 'Μια άλλη ζωή' στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

Η ανακοίνωση παρουσιάζει το σκεπτικό πίσω από την έκθεση «Μια Άλλη Ζωή: Ανθρώπινες Ροές / Ανώνυμες Οδύσσειες» που διοργανώθηκε και παρουσιάζεται στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Η έκθεση επιχειρεί να αφηγηθεί ένα βαθύ τραύμα της σύγχρονης ιστορίας, αυτό της προσφυγικής κρίσης, λαμβάνοντας υπ’ όψιν διακριτά είδη αναπαράστασης: την επαγγελματική φωτοδημοσιογραφία, που συνιστά τον κύριο κορμό της, τη ‘δημοσιογραφία των πολιτών’ που καταγράφει τις αλληλέγγυες δράσεις και την αυτο-αναπαράσταση των ίδιων των προσφύγων όπως διαχέεται στο διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Φιλοξενεί φωτοειδησεογραφικές εικόνες από εκείνες που αποτυπώνουν την αιχμή ενός γεγονότος σε εξέλιξη αλλά και έργα που επιχειρούν να ξεφύγουν από τη μονοσήμαντη αποτύπωση, υιοθετώντας την έντεχνη καταγραφή, τον υπαινιγμό, τη σκιαγράφηση μιας ευρύτερης ατμόσφαιρας. Όπως τα έργα καθιστούν φανερό, οι σύγχρονοι Έλληνες φωτοδημοσιογράφοι δεν δουλεύουν πια μόνο με αισθητηριακά κριτήρια, αλλά ερευνούν το εκάστοτε κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον και αναγνωρίζουν την καχυποψία που περιβάλλει το δημοσιογραφικό έργο. ‘Αλλωστε, ενώ η φωτοδημοσιογραφία ασκεί σημαντικό ρόλο στην προώθηση και τη διατήρηση μιας ανθρωπιστικής οπτικής για τη βία του πολέμου και την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις περισσότερες φορές λειτουργεί μέσα σε μία πολιτική οικονομία των μέσων συχνά διαστρεβλωμένη ώστε να εκπροσωπεί τις αξίες και τα συμφέροντα των κυρίαρχων δυτικών δυνάμεων. Η Susan Sontag έγραφε χαρακτηριστικά πως η συμπόνοια και η αποστροφή που προκαλούν οι φωτογραφίες του πολέμου «δεν πρέπει να σε αποσπούν τόσο που να μη ρωτάς ποιες φωτογραφίες, από θηριωδίες τίνος, και ποιοι θάνατοι δεν σου δείχνονται».