Συνέντευξη Γιάννη Σταθάτου στο περιοδικό "Φωτογράφος"

Οι ΦΣΚ επιστρέφουν και πάλι εν μέσω της ύφεσης να υποστηρίξουν την ελληνική φωτογραφία. Ποιο ρόλο καλούνται να παίξουν στο σύγχρονο φωτογραφικό τοπίο;

Θεωρούμε ότι ακριβώς σε εποχή κρίσης είναι ποιό απαραίτητο παρά πότε να επιμένουν θεσμοί όπως οι Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων. Και εννοώ με αυτό θεσμούς ανοιχτούς, που συμβάλουν στην από κοινού διαμόρφωση ιδεών και απόψεων, αντί να επιβάλλουν μια μονολιθική και από καθέδρας γραμμή. Ειδικά την εποχή της κρίσης τέτοιοι θεσμοί παίζουν, θα έλεγα, έναν σχεδόν παρηγορητικό ρόλο, δίνοντας την ευκαιρία σε όλους όσους (στην περίπτωσή μας) ασχολούνται με τις μύριες εκφάνσεις της φωτογραφικής εικόνας στην Ελλάδα να συναντηθούν, να συζητήσουν και να ανταλλάξουν απόψεις σε ένα πλαίσιο ταπεινό ίσως σε σχέση με άλλες διοργανώσεις, αλλά προσβάσιμο και ανοιχτό σε όλους. Γι’ αυτό εξάλλου οι ΦΣΚ χαρακτηρίζονται «συναντήσεις» και όχι φεστιβάλ, Artfest, Μπιενάλε ή κάτι το αντίστοιχο.

Πόσο δύσκολη είναι πλέον η διοργάνωση τους;

Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες άξιες λόγου δραστηριότητες στην Ελλάδα, και ειδικά όσες εμπίπτουν στον χώρο του πολιτισμού, κάθε χρόνος διαγράφεται και ποιό δύσκολος· ως συνήθως, το κράτος πάντα βρίσκει πόρους για μεταξωτές κορδέλες, σπανίως όμως για πραγματικά παραγωγικούς θεσμούς. Η διοργάνωση και χρηματοδότηση των ΦΣΚ βασίζεται αποκλειστικά στην εθελοντική προσφορά και φυσικά, ουδείς αμείβεται για τον κόπο του. Έχουμε μια πολύ μικρή αλλά σταθερή οικονομική βοήθεια από δύο-τρεις πεφωτισμένους ιδιώτες, ενώ κάθε χρόνο επιτελείται κάποιο μικρό θαύμα που μας βοηθάει να επιζήσουμε. Φέτος τον Ιούνιο, λ.χ., γίναμε αποδέκτες της γενναιοδωρίας της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΔΗΜΑΡ, η οποία κάθε μήνα παραχωρεί υπέρ κοινωφελών οργανισμών τα χρήματα που προέρχονται από τη συμμετοχή των βουλευτών της στις συνεδριάσεις των Επιτροπών της Βουλής. Συχνά επίσης αρωγοί στο έργο μας έχουν βρεθεί οι Κυθήριοι ομογενείς της Αυστραλίας και των ΗΠΑ.

Ποιες εκθέσεις θα ξεχωρίζατε από το φετινό πρόγραμμα;

Όπως πάντα, προσπαθούμε το εκθεσιακό πρόγραμμα να καλύπτει τους τρεις βασικούς άξονες των ΦΣΚ, δηλαδή την ιστορική φωτογραφία, τη σύγχρονη φωτογραφία με έμφαση στους καλύτερους νέους και πρωτοεμφανιζόμενους φωτογράφους, και την παρουσίαση του έργου καταξιωμένων Ελλήνων. Η ετήσια ομαδική έκθεση νέων φωτογράφων συνοδεύεται πάντα από ατομική έκθεση του βραβευμένου της προηγούμενης εκδήλωσης: φέτος πρόκειται για την ταλαντούχο Σοφία Τολίκα. Παράλληλα, φιλοξενούμε ατομικές εκθέσεις των στυλοβατών της Νέας Ελληνικής Φωτογραφίας Κωστή Αντωνιάδη και Νίκου Παναγιωτόπουλου, η δεύτερη σε συνεργασία με την Πηνελόπη Πετσίνη.

Ειδικά, θα ξεχώριζα την έκθεση των φωτογραφιών της Μαίρης Παρασκευά. Είναι πρώτη φορά που εκτίθεται μια μικρή, δειγματοληπτική επιλογή του έργου της πολύ σημαντικής αλλά ακόμα άγνωστης αυτής Ελληνίδας φωτογράφου, το αρχείο της οποίας δωρίσθηκε πρόσφατα στο Μουσείο Μπενάκη από τον μικρανεψιό της, Πέτρο Γρυπάρη. Κόρη του Μυκονιάτη μεγαλοκτηματία Νικολάου Γρυπάρη, η μετέπειτα Μαίρη Παρασκευά μεγάλωσε στη Μπαράνοφκα, το πατρικό κτήμα στη Βολυνία της Κριμαίας. Οι φωτογραφίες της, που την καθιστούν πρώτη Ελληνίδα φωτογράφο με ολοκληρωμένο και σε βάθος χρόνου προσωπικό έργο, συμπεριλαμβάνουν λήψεις από την Κριμαία, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και άλλες Μεσογειακές χώρες. Πολυτιμότερες ίσως είναι οι εικόνες από τη ζωή στην προεπαναστατική Κριμαία, φωτογραφίες που αποπνέουν λυρισμό, ευαισθησία και νεανικό ενθουσιασμό συχνά εφάμιλλο των οικογενειακών φωτογραφιών του Jacques Lartigue.

Παράλληλα με τις ΦΣΚ, πραγματοποιείται και το Συνέδριο για την Ιστορία της Ελληνικής Φωτογραφίας. Που επικεντρώνονται οι εργασίες του φέτος;

Δεν υπάρχει κάποια σφαιρική θεματική ή προσπάθεια επικαιρότητας, αν και δεν είναι φυσικά συμπτωματικό το γεγονός ότι μια διάλεξη έχει θέμα «Ελληνική Ύφεση: Αισθητική και Ιδεολογία στην αναπαράσταση της κρίσης στην Ελλάδα». Οι διαλέξεις και παρουσιάσεις καλύπτουν εξάλλου ένα ευρύ φάσμα, από θεωρητικές προσεγγίσεις όπως αυτή του Φώτη Μηλιώνη, «Η χρήση της Υψηλής Δυστοπίας  στη σύγχρονη φωτογραφική αφήγηση», ως τις παρουσιάσεις προσωπικού έργου από τον Πάρι Πετρίδη και την Αθηνά Χρόνη. Σίγουρα ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα παρουσιάσει η διάλεξη της Κατερίνας Κοσκινά, προέδρου του Κρατικού Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, με θέμα «Aleksandr Rodchenko: Ένας φωτογράφος που ζωγράφιζε», αφού πρόκειται για τη πρώτη φορά που εξετάζεται η περίφημη Συλλογή Κωστάκη από την πλευρά της ιστορίας της φωτογραφίας. Σε κάθε περίπτωση, επιβεβαιώνεται για άλλη μια φορά ο κρίσιμος ρόλος που παίζουν μέσω του συνεδρίου οι ΦΣΚ στη μελέτη και προαγωγή της ελληνικής φωτογραφίας.

Δημοσίευση στο περιοδικό Φωτογράφος